فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 5، شماره 1، بهار 91 ، شماره پی در پی 15

تکامل ترصیع و موازنه،عنصری مهم در سبک شعری سده های سوم تا پنجم هجری

صفحه (0 - 0)
محمدحسین محمدی،میثم حاجی پور
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
سبک شعری سده and not;های سوم تا پنجم هجری به سبب انتساب به دربارهای پادشاهی و استفاده شاعران از سازهای گوناگون هنگام قرائت شعر، از موسیقی and not; و تناسبات لفظی سرشار است. در این میان وجود موازنه به عنوان یکی از مهمترین عناصر ایقاعی در شعر بسیار بدیهی است. در دو قرن سوم و چهارم موازنه در شعر شاعران رواج تام دارد، اما هنوز از ترصیع خبری نیست. در قرن پنجم ترصیع به شکل آمیخته با موازنه سبب افزایش موسیقی کلام میگردد و از قرن ششم به بعد کم and not;کم ترصیع کامل شکل میگیرد.نزد بدیع نگارانی همچون عمر رادویانی موازنه، صنعتی است ناآشنا، بگونه and not;ای که وی با عنوان ترصیع و تعریف موازنه، شواهد موازنه و ترصیع را آمیخته ذکر میکند؛ اما در قرنهای ششم و هفتم نزد رشیدالدین وطواط و شمس قیس رازی، این دو صنعت کاملاً بصورت تفکیک شده معرفی میشوند.با توجه به اینکه تکامل ترصیع و موازنه در شعر سده and not;های سوم تا پنجم هجری از ویژگیهای سبکی آن دوران بشمارست، در این مقاله با بررسی شعر مهمترین و سبکسازترین شاعران آن عصر، این روند تکامل را بررسی و تحلیل کرده and not;ایم.

کلمات کلیدی
ترصیع , موازنه , سبک شعری , رودکی , دقیقی , منجیک ترمذی , فردوسی , عنصری , فرخی سیستانی , منوچهری , ازرقی هروی , قطران تبریزی